Педагогика ғылымдарының докторы,профессор,Қазақстан Педагогика Ғылымдары Академиясының академигі,
ҚР ЖОО-ың Үздік оқытушысы, ҚР Дизайнерлер одағының мүшесі
«Мәдениет және өнер» факультеті бұрынғы Әль-фараби атындағы Шымкент педагогикалық мәдениет институты мен М.Әуезов атындағы Шымкент педагогикалық институтының мәдениет, өнер, педагогикалық мамандықтары негізінде құрылған.
Мәдениет. Қазақстан компартиясы Орталық комитеті мен Қазақстан Министрлер Кеңесінің 1967 жылғы 11 сәуірдегі №230 қаулысы бойынша республиканың мәдениет мекемелеріне жоғары білікті мамандар мен жалпы білім беретін мектептерге музыка пәнінің мұғалімдерін даярлау мақсатында Шымкент қаласында Қазақстан мен Орта Азияда бірінші педагогикалық мәдениет институты ашылды. Институттың алғашқы ректоры қызметіне философия ғылымдарының кандидаты, мәдениеттану ғылымының дамуына көп үлес қосқан ғалым, мемлекет және қоғам қайраткері, профессор Сәдуахас Темірбеков тағайындалды. Оқу орны білім мен ғылыми жетістіктері бойынша аз жылдарда Қазақстанда ғана емес, Одаққа белгілі оқу орнына айналды.
Жаңадан ашылған институтқа Кеңес Одағының орталық үлкен қалаларындағы мәдениет институттары мен консерваториялардан жас мамандар шақырылып, олар институттың өркендеуіне өз үлестерін қосты.
1975 жылы институтқа Шығыстан шыққан ұлы ойшыл, энциклопедист – ғалым Әбу Насыр Мухаммед әл-Фарабидің аты берілді. 1978 -1996 жылдар аралығында институтты экономика ғылымдарының кандидаты, профессор Мүтән Жүнісбаев басқарды. Өнер кафедраларының ұстаздары мен студенттері арасынан халықаралық және республикалық конкурстар мен фестивальдардың лауреаттары, дипломанттары, ҚР еңбек сіңірген әртістер мен қайраткерлер шықты.
Өнер. 1969 жылдан бастап Шымкент педагогикалық институтында жалпы білім беретін орта мектептерге арнап «Бейнелеу өнері және сызу» пәні мұғалімдерін дайындау қолға алына бастады. Физика математика факультеті жанынан құрылған «Бейнелеу өнері және сызу» кафедрасын аға оқытушы Е.М. Кан басқарды. Алғашқы оқытушылар қатарына Л.П. Павловский, Л.Ф. Жиляковалар болды. Кафедраның қалыптасып дамуы барысында Одақ, Республика көлеміндегі белгілі көркем-өнер оқу орындарынан білікті мамандар шақырыла бастады. Олардың қатарында Скородин Ю.И., Почукаева З.В., Ломакин Ю.И., Халмуратов Ж.И., Тастемиров Қ.Т., Савостина Л.М. т.б. болды. Сонымен қатар кафедранның алғашқы түлектері Ералин Қ.Е., Загоденко Ю.И., Никонов Г.В., сияқты оқытушылар қызметке қалдырылды.
Студенттер құрамының артуына байланысты үш кафедрадан тұратын «Көркем, сурет және графика» факультеті болып қайта құрылды. Факультетті аға оқытушы Кәдеев И.У. басқарды.
1996 жылы ЖОО-ның құрылымдық өзгерулеріне байланысты М.Әуезов атындағы ОҚМУ-ның жаратылыстану-педагогика факультеті құрамында «Сурет және кескіндеме» кафедрасы болып құрылып, бейнелеу өнері және сызу пәні мұғалімдері осы аталған оқу орнында дайындала бастады. Кафедраны алғашқы жылдары п.ғ.к., доцент Павловский А.Л., п.ғ.д., профессор Ералин Қ.Е.,п.ғ.к., доцент Бейсенбаев С.Қ., п.ғ.д.,доцент Тәңірбергенов М. Ж., п.ғ.к. М.Ж.Джакипбекова, п.ғ.к. Т.С.Буркитбаев, п.ғ.к. Қ.А.Жолдасбекова, филос.ғ.к. доцент, Болысбаев Д.С. қызмет атқарды.
Мәдениет және өнер факультетінің дамуына Б.Жүсіпәлиев, Ө.Губайдуллин, Е.Балабеков, Е.Омар, Қ.Досалиев, К.Дүйсенбаев, А.Саипов, С.Жақыпбеков, А.Нұрлыбекова, Қ.Әжібеков, М.Тәңірбергенов сынды декандық қызмет атқарған ұстаздар өз үлестерін қосты. А.Жақыпбеков, Қ.Ахметова, М.Айтқалиев, Ж.Кенешева, Г.Есполова, С.Байжұманов, С.Гевич, Б.Кутунов, С.Нигметова, Ж.Қойшыбаев, Қ.Қайырбеков, Н.Камалова, Ж.Сапарова, С.Бейсенбаев, Д.Болысбаев сияқты ұстаздардың ерен еңбегінің арқасында жаңа мамандықтар мен кафедралар ашылды.
1996 жылы Шымкент педагогикалық мәдениет институты Қазақстандағы жоғары оқу орындарын оңтайландыру реформасына орай, қазіргі М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлектеттік университеті құрамына кіріп, 2001 жылы «Мәдениет және өнер» институты болып университеттің құрамында қайта құрылып, «Педагогика және мәдениет», «Мәдениет және спорт» факультеті болып атауы өзгерді, 2021 оқу жылы студенттер саны көбеюіне байланысты «Мәдениет және өнер» факультеті құрылып п.ғ.д., профессор, Қазақстан Педагогика Ғылымдары Академиясының академигі, ҚР ЖОО-ың Үздік оқытушысы, ҚР Дизайнерлер одағының мүшесі Тәңірбергенов Медеубек Жұматайұлы декан қызметін атқарып келеді.
Факультетте 27 білім беру бағдарламасы бойынша 17 бакалавриат, 8 магистратура, 2 докторантура мамандықтары бойынша жоғары білікті мамандар даярланады. Мамандар даярлау ісін факультеттің 9-профессор, 13- ғылым докторлары, 39- ғылым кандидаттары мен доценттері және магистрлер мен аға оқытушылар атқаруда. Сонымен қатар мамандар даярлаудың сапалы болуына факультетте оқу-тәрбие жұмыстарын атқарып жүрген 2 ҚР халық әртісі, 2 ҚР еңбек сіңірген мәдениет қайраткері, 13 «Жоғары оқу орнының үздік оқытушысы» мемлекеттік грантының иегерлері, 5 ҚР мәдениет қайраткері, 13 ҚР суретшілер мен дизайнерлер Одағының мүшелері, 5 ҚР Президентінің халықаралық «Болашақ» стипендиясының иегерлері өз үлестерін қосуда.
Факультет кафедраларында білім алып, еліміздің мәдениеті мен өнерін өркендету жолында аянбай қызмет жасаған ҚР халық әртісі, домбырашы, дирижер Р.Ғабдиев, ҚР еңбек сіңірген өнер қайраткері, режиссер Л.Есенов, заманымыздың аға буын өнер иелері, ҚР халық әртістері әнші-композитор Е.Хасанғалиев, әнші М.Жүнісова, әнші Н.Есқалиева, би мамандары Э.Мальбеков, Ф.Жолымбетова, Р.Қаланова заманауи эстрадалық ән өнерін өркендетуші, ҚР еңбек сіңірген әртістері М.Омаров, М.Ильясов, Т.Қабатовтардың және бейнелеу өнері саласында график-суретші Б.Баймен, кескіндемеші А.Оспанов есімдерін факультет ұжымы мақтанышпен атайды.
Студенттерінің өнерпаздық, кәсіби шеберлігін арттыру мақсатында ұйымдастырылған қазақ халық аспаптары оркестрінің, студенттік хордың, Жетіасар галлереясы, «Қазына» фольклорлық-этнографиялық ансамблінің, «Қаракөз» би ансамблінің «Думан» халық театрының және «Өркен» жастар театрының өнердегі жоғары жетістіктерін мақтанышпен атап айтуға болады.
